Kenevir üretimi serbest olacak mı? Hekimlerde “tıbbi kenevir” çekincesi!
Uyuşturucu Maddelerin Murakabesi Hakkında Kanun’da değişiklik yapılmasına ilişkin teklif, TBMM’de kabul edilerek yasalaştı.
Yapılan değişiklikle, kenevirden elde edilen tıbbi, sağlık, kişisel bakım ve destek ürünlerini ruhsatlandırma ya da takip işlemlerini Sağlık Bakanlığı yapacak.
Bu ürünler sadece eczanelerden satılacak.
Bakanlıktan yeni düzenlemeye ilişkin yapılan açıklamaya göre, pazar büyüklüğünün 2027’de 55 milyar dolara ulaşması beklenen tıbbi kenevir ürünlerinde Türkiye’nin pazarda önemli bir tedarik merkezi olması hedefleniyor.
“SAĞLIKTA ŞİDDET” UYARISI!
Sağlıkla İlgili Bazı Kanunlarda ve 663 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nin TBMM Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu’ndaki görüşmelerine katılan Türk Tabipleri Birliği (TTB) Merkez Konseyi Başkanı Dr. Alpay Azap, tedavide ihtiyaç duyulan bir ürünün kontrole tabi bir ilaç olarak reçeteyle eczanelerde satılmasının finansal açıdan olumlu olduğunu, ancak düzenlemenin kontrole tabi ilaç olarak kullanılacak olsa da hekimler ile reçete yazdırmak isteyen kişileri karşı karşıya getirebileceğini, bunun da yeni sağlıkta şiddet olaylarına yol açabileceği uyarısında bulunmuştu.
TTB Tütün Kontrolü Çalışma Grubu da, yasalaşan kanunda yer alan kenevir ile ilgili konularda yayınladığı bilgi ve görüş notunu kamuoyunun dikkatine sundu.
1. Kenevir nedir?
Kenevir dünyada en sık kullanılan yasadışı uyuşturucudur. Tütün, nikotin ve kenevir ürünlerinin kullanımı insan sağlığı için zararlı, bu ürünleri satan endüstri için kârlıdır. Ancak bu ürünleri kullananlar çoğu zaman zararları konusunda yeterince bilgi sahibi değildir. Özellikle gençlerde ruh sağlığını olumsuz etkilemektedir. Kenevir 60 kanabinoid bileşiği olmak üzere 400 ayrı kimyasal madde içerir.
Kenevir karmaşık kimyası olan bir bitkidir. İçeriğinde olan delta-9- tetrahidrokannabinol ve kannabidiol birbirine zıt etki gösterir. İnsan vücudunda sinir sisteminde etkisi vardır; yüksek doz, uzun süre kullananlarda psikotik bozuklukların gelişmesi daha sıktır.
Kamusal otorite, sağlık çalışanları, meslek örgütleri ve sivil toplum örgütleri ürünlerin zararları ve satıcının taktikleri konusunda farkındalık yaratmak ve zararı önlemek ile yükümlüdür.
2. Kenevirin sağlığa yararlı olduğu ile ilgili bazı bilgiler yer almaktadır. Bunlar doğru mudur?
Bazı ülkelerde kenevirin tıbbi kullanımına izin verilmiştir. Ancak kenevirin sadece birkaç hastalığın tedavisinde sınırlı etkisi vardır. Güvenlilik ve etkinlik konusunda sağlam kanıtların olmamasına rağmen tıbbi kannaboid olarak da bilinen bu preparatlar belirtileri yatıştırdığı gerekçesiyle kullanılmaktadır. Tıbbi kannabinoid alan hastalarca en çok bildirilen yan etkiler, baş dönmesi, ağız kuruluğu, oryantasyon bozukluğu, öfori, bilinç bulanıklığı ve sersemliktir.
3. Kenevir bahsedildiği gibi, tıbbi amaçlar dışında da kullanılmakta mıdır? Hangi zararları vardır?
Evet, tıbbi amaçlar dışında kenevir (esrar) keyif için kullanılmaktadır. Esrar da tütün gibi sigara, puro, pipo, e-sigara ve nargile ile içilebilir enfiye veya çiğneme olarak kullanılabilir. E-sigarada ve benzeri ürünlerde esrardaki psikoaktif madde THC içeren yağlar da bulunabilmektedir.
Tıbbi neden olmadan keyif için kullananlarda kenevir; kısa dönemde bilinç ve algı bozukluğu, duygu değişikliği, halüsinasyon, kusma, uzun dönemde bağımlılık, psikoz, şizofreni, depresyon, intihar eğilimi, bronşit, kalp krizi yapabilmektedir. Kullanıcılarda %15-50 geçici psikotik belirtiler gösterdiği izlenmektedir. Ailede genetik psikotik yatkınlığı olanlarda kenevirin etkileri çok daha güçlü olmaktadır.
Kenevir kullananların trafik kazalarına karışması da daha sıktır. Kenevir kullananlarda kullanmayanlara göre, ölümcül kaza %37, yaralanma %96, mal zararı %41 fazladır.
4. Kenevir ile ilgili bir kanun teklifi sürecinde hangi bileşenlerin görüşlerinin alınarak ilerlenmesi doğru yöntemdir?
T.C. Sağlık Bakanlığı, T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı başta olmak üzere ilgili bakanlıklar meslek örgütlerinin ve ilgili derneklerin görüşünü almalıdırlar. Bu konuda uluslararası deneyimlerden ve kanıta dayalı yaklaşımlardan mutlaka yararlanmak gerekmektedir.
Hekimlerde “tıbbi kenevir” çekincesi!
5. Sonuç olarak net mesaj nedir?
Birey ve/veya toplum sağlığı için; tıbbi kısıtlı kullanım dışında destek ve kozmetik başta olmak üzere kişisel kullanıma izin veren bir kenevir kullanım piyasası yaratılmaması gerekmektedir. Bu nedenle kenevir konusunun ilgili bütün tarafların katılımıyla bütün yönleriyle olgunlaşmadan mevcut yasa teklifi içerisinden çıkarılmasının en doğru karar olduğu görüşündeyiz.
KENEVİRİN FAYDALARI NELER
Konuyla ilgili AKP’li Leyla Şahin Usta, şunları kaydetti:
* “Dünyada kenevirin sağlık alanındaki faydaları gözetilerek; ilaç etkin maddesi elde etmeye yönelik kenevir yetiştiriciliğinin kapsamı tıbbi ürün, sağlık ve destek ürünleri ile kişisel bakım ürünleri elde etmeye yönelik kenevir yetiştiriciliği olarak genişletilmektedir. Bu kapsamda, kenevir ham maddesine duyulan ihtiyacın kontrollü olarak ülkemizdeki üretimden karşılanması ve sağlık hizmetlerinde rekabet gücünün artırılması da amaçlanmaktadır.”
*” Kenevirin yetiştirilmesi ve hasadına ilişkin süreç Tarım ve Orman Bakanlığının uhdesinde bırakılmakta; tıbbi kenevirin işlenmesi, ihzarı, ihracı, ruhsatlandırılması, kayıt işlemleri, izin ve satışı ise Sağlık Bakanlığının uhdesine verilmektedir. Söz konusu ürünlerin sadece eczanelerde satışına izin verilecek, kontrolü ve güvenliği de bu şekilde sağlanacaktır. Yine elektronik takip sistemi üzerinden de takip edileceklerdir. Halk sağlığı üzerindeki etkileri nedeniyle özel tıbbi amaçlı gıdalar için de ilaç takip sistemine bildirim yükümlülüğü getirilmektedir, tedarik zincirinin korunması amaçlanmaktadır.”
ABDURRAHMAN DİLİPAK: “BU BİTKİ ALLAH’IN BİR LÜTFU”
AKP’nin “kenevir” adımı akıllara gazeteci Abdurrahman Dilipak’ı getirdi.
Dilipak, yıllardır yaptığı açıklamalar ve yazılarla kenevirin serbest bırakılması ve yaygınlaştırılması gerektiğini savunuyor.
Keneviri yalnızca ekonomik değil, aynı zamanda ekolojik, sağlık ve milli güvenlik açısından da stratejik bir ürün olarak tanımlayan Dilipak, “Bu bitki Allah’ın bir lütfu” ifadeleriyle dikkat çekiyor.
2018 yılında sosyal medyada yaptığı bir paylaşımda, “Kenevire tüm ülkede, en basit kontrol mekanizmasıyla, teşvikli destek talep ediyoruz” diyen Dilipak, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın kenevirle ilgili olumlu açıklamalarının ardından da teşekkür etti.
“ESRARIN BİN BİR FAYDASI VAR”
Yazılarında sık sık kenevirin yalnızca bir uyuşturucu maddesi olarak görülmesini eleştiren Dilipak, “Esrarın bin bir faydası var… Alkol daha tehlikeli, ama o serbest” görüşünü dile getiriyor. Yeni Akit’te 2018 yılında kaleme aldığı bir yazısında esrarın psikolojik bağımlılık yaptığını ancak eroin gibi maddelere göre çok daha az tehlikeli olduğunu ifade etti.
2019 yılında verdiği demeçte ise THC maddesinin potansiyel zararlarına dikkat çeken Dilipak, “Tek bir riski var: THC… Ama bu bir eroin ya da bonzai değil” diyerek kenevirin topyekûn yasaklanmasının doğru olmadığını savundu.
Tetrahidrokannabinol veya kısaca THC, Hint keneviri bitkisinde doğal olarak bulunan analjezik bir madde. Kenevirin “psikoaktif bileşenine” THC adı veriliyor.
THC oranı %0,3’ün altında olan kenevir türleri genellikle “düşük THC’li” olarak sınıflandırılıyor. Düşük THC seviyesi maddenin uyuşturucu etkisi göstermemesi anlamına geliyor.
“İLK YAPMAMIZ GEREKEN ŞEY DAĞA TAŞA KENEVİR EKMEK”
Koronavirüs pandemisi sırasında ise Dilipak, kenevir üretiminin hem ekonomik hem de sağlık açısından stratejik öneme sahip olduğunu belirterek, “Belki de ilk yapmamız gereken şey dağa taşa kenevir ekmek” çağrısında bulunmuştu.
Başka bir demeçte ise keneviri “Türkiye için her anlamda hayati bir ürün” olarak tanımlayan Dilipak, bu bitkinin istihdamdan sağlığa, inşaattan çevreye kadar birçok alanda kullanılabileceğini söyledi.
Fosil yakıtlara ve petrokimya ürünlerine alternatif olarak kenevirin önemine vurgu yaptı.
“DOMUZ GELMESİN İSTİYORSAN KENEVİR EKERSİN”
Hayvan ve ekolojik denge konusunda da keneviri çözüm olarak sunan Dilipak, “Domuz gelmesin istiyorsan kenevir ekersin. Biz hemen öldürelim diyoruz” sözleriyle çevrecilik ile kenevir üretimini birleştiren bir bakış açısı ortaya koydu.
Genetikle değişen tatlar; acı sebzeler soframızdan neden kayboluyorGenetikle değişen tatlar; acı sebzeler soframızdan neden kayboluyor
“AFYON İLİMİZİN ADI, ADI ÜSTÜNDE AFYON”
Dilipak, “Acil eylem plânı: Kenevir” başlıklı yazısında ise “THC’sine de muhtacız CBD’sine de. Afyon ilimizin adı, adı üstünde afyon. Afyon Alkoloid fabrikasında afyon üretiliyor. Herkes afyon mu kullanıyor. Türkiye’nin ilk 500 firmasından biri bu fabrika. Buradan zehir yayılmıyor, Şifa yayılıyor. Kenevirden ille de esrar üretilmez. Aynı maddeyi farklı bir şekilde işletirseniz şifa kaynağı olur” dedi.
***
Kenevir konusunda farklı görüşler böyle…